Vortex’e Doğru Geç Kalınmış Kısa Bir Yolculuk

Sansasyonel filmlerin ismi Gaspar Noe ile 70’lerden bugüne korku sinemasının köşe taşlarını döşeyen, giallo türünün öncüsü Dario Argento bir araya gelir de, o film başlı başına cezbedici olmaz mı? İşte Vortex bu iki çarpıcı ismin buluşma noktası. Hayatın ve ölümün manasına (ya da manasızlığına) dair izleri, yer yer provokatif bir dille olsa da, son derece sarsıcı yollardan yürüyerek süren Gaspar Noe Vortex filminde, yaşları hayli ilerlemiş bir çift üzerinden yaşamın kaybolmaya mahkum edilişini ele alıyor. Yönetmenin daha önceki filmlerine kıyasla daha durgun bir akış içerisinde ilerleyen film, özünde en büyük trajediyi yani ölümü doğrudan barındırıyor olması sebebiyle, diğer filmlerin gürültülü ambianslarının gölgesinde kalmaktan kurtuluyor ve hatta kurgudaki kaskatı iklim Vortex’i yer yer diğer filmlerden daha ürkütücü hale de getirebiliyor.

Lui’nin eşi Elle, demans hastalığına yakalanır. Fizyoterapist olan Elle, zamanla cümle kurmakta dahi zorlanır hale gelir. Lui ise yeni kitap projesi üzerinde çalışmaktadır. Elle için bir ömür dolusu hatıra yok olmaya başlarken Lui çalışması ile hayata tutunmanın mücadelesini verir. Filmin baştan sona iki kare halinde ilerlemesi Lui ve Elle karakterlerinin temsili gibi dursa da yaşlılığın ve de hastalığın işaret ettiği ölüm ile şartlara karşı beyhude çabalamaları temsil eden yaşamın ayrımı tadında. Fakat buna rağmen, yaşlılık kavramının filmin geneline kök salmış olması, her iki karakteri bir üst çatı altında topluyor ve yaşam, ölümün alt kümesi haline gelerek karakterleri kaçınılmaz finalin kollarına sürüklüyor. Filmin içerisinde yaşamaya dair cılız çıkışlar olsa da baştan sona ölümü işaret eden Vortex, Michael Haneke’nin Amour filmi ile aynı düzlemde yürüyor. Beklenmeyen finalleri ile de örtüşen her iki filmin aile üzerine değerlendirmeleri de ortak zeminde. Bununla beraber Haneke ve Noe, kendi anlatım dillerinin ustalığı ile benzer konulara farklı yorumlar katmayı başarıyor ve kendi müstakil yollarında ilerliyor.

Ölüm ve ölmek kavramlarına getirdiği realist bakış açısı filmin kaskatı ikliminin en soğuk bölgeleri. Radyodan ölü insanlar hakkında yapılan değerlendirmelerde Batı toplumlarında ölüm kavramının sosyal yaşamdan uzaklaştırılmasına vurgu yapılırken yönetmenin ölümü yaşamın değişmez realitesi olarak sunduğu anlardaki objektiflik yer yer acımasız olabiliyor. Metafor avcıları için film verimsiz bir alan. Zira her şey açıkça resmediliyor ve trajedi hayal gücüne kapı açmaksızın gözlemleniyor.

Filmlerinde sayısız kurbanı acıklı akıbetlere uğurlayan Dario Argento bu kez bir oyuncu olarak ve de yaşlılığın pençesinde aynı yolun yolcusu oluyor. Film içinde de bahsi geçen “rüya içinde rüya” anlayışı içerisinde bir rüya gibi tükeniş noktasına gelen yaşamına başka bir rüya tadında bir eser ile veda etmek isteyen Lui karakterinin beyhude umutlarını da çaresiz ruh halini de başarı ile yansıtıyor beyazperdeye. Bu kez Goblin’in aman vermeyen melodileri olmaksızın. Françoise Lebrun da Elle karakterine sanki yaşıyormuşçasına hayat veriyor. Kitaplarla ve de filmlerle dolu bir çalışma ortamı sanat yönetimi açısından sıradan gibi dursa da filmin final noktasındaki tükenişle birleşince varlığın ve yokluğun değişmez yoldaşlığını tesis ediyor. Işık kavramının sinema için ne kadar önemli olduğunu Suspiria ve Inferno filmleri ile gösteren Argento’nun hayat ışığı tükenen bir ortam içinde kalması da hazin bir tebessüm doğuruyor.

Yönetmenin kendi yaşamından doğan Vortex, hayatın umuda bakan yüzünün tam zıttı yönündeki karanlık kısmına odaklanıyor. Bu karanlık kısımla muhatap olan tarafın dürüst şahitliği ile. Vortex’in Gaspar Noe için bir milat mı yoksa yaşamının umulmayan tecrübelerine mahsus bir çıkış mı olduğunu zamanla göreceğiz.

PAYLAŞ

1986 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden 2008 yılında mezun oldu. Öğrencilik yıllarından itibaren çeşitli film atölyeleri ve akademi çalışmalarına katıldı. Çeşitli kurumsal firmalarda sürdürdüğü profesyonel iş yaşantısı ile birlikte 2012 yılından bu yana Film Arası Dergisi’nde film kritikleri ve çeşitli sinemasal araştırmalar yazmaktadır. Aralık 2013 döneminden itibaren derginin Yayın Kurulu Üyesi’dir. İngilizce bilmektedir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir